Cholesterol m.áu cao là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến bệnh tim mạch. Dưới đây là những thói quen ăn uống làm tăng lượng cholesterol ‘xấu’ và cách lựa chọn các thực phẩm có lượng cholesterol thấp.
Nồng độ cholesterol “xấu” cao trong m.áu là yếu tố nguy cơ chính dẫn tới các bệnh tim mạch như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, suy tim… Để phòng ngừa các bệnh nguy hiểm này, bạn cần thay đổi một số thói quen ăn uống làm tăng cholesterol hàng ngày.
Không ăn đủ chất xơ: Chất xơ có thể liên kết với cholesterol và giúp loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể. Do đó, nếu có nồng độ cholesterol cao, bạn nên ăn nhiều các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt, yến mạch, trái cây, rau củ… trong chế độ ăn hàng ngày.
Uống nhiều rượu bia: Uống nhiều đồ uống có cồn cũng có thể làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể. Tốt hơn hết, nam giới không nên uống quá 2 ly rượu, phụ nữ không nên uống quá 1 ly rượu/ngày.
Ăn ít cá: Các loại cá hồi, cá thu, cá trích… thường có hàm lượng acid béo omega-3 cao, giúp giảm nồng độ cholesterol “xấu” LDL, giảm huyết áp. Tốt hơn, hãy cố gắng ăn cá ít nhất 2 lần/tuần, mỗi lần khoảng 100gr.
Tiêu thụ ít các sản phẩm từ sữa: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, bổ sung đủ canxi trong chế độ ăn hàng ngày có thể giúp tăng nồng độ cholesterol “tốt” HDL, giảm nồng độ cholesterol “xấu” LDL. Các sản phẩm từ sữa như sữa chua, pho mát… là những nguồn canxi tốt nhất.
Ăn nhiều các món chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, bánh ngọt: Tất cả các thực phẩm như bánh quy, bánh ngọt, bỏng ngô, các món dùng bơ thực vật… đều giàu chất béo chuyển hóa, có thể làm tăng nồng độ cholesterol “xấu” trong cơ thể. Tốt hơn hết, hãy cắt giảm các món chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn, tự làm bánh ngọt tại nhà.
Không ăn thực phẩm giàu chất béo lành mạnh: Nồng độ cholesterol cao thực chất là do hàm lượng cholesterol “xấu” LDL đang tăng cao, có thể gây tắc nghẽn động mạch. Nguyên nhân là do bạn tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, thay vì các chất béo không bão hòa tốt cho cơ thể. Tốt hơn hết, để giữ chỉ số cholesterol lành mạnh dưới 200mg/dL, bạn nên chuyển sang dùng dầu oliu, dầu hướng dương…
Tiêu thụ nhiều mỡ động vật: Các phần thịt đỏ nhiều mỡ sẽ có hàm lượng cholesterol khá cao, không tốt cho sức khỏe tim mạch. Để giảm lượng chất béo bão hòa, hãy chọn các phần thịt nạc (như thịt thăn), tránh ăn nhiều nội tạng động vật. Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn các phần thịt khác, nhưng chú ý lọc bỏ mỡ trước khi nướng, hầm hay xào. Ảnh: IT.
Bé 11 t.uổi bị m.áu nhiễm mỡ vì món ăn được cha mẹ bồi bổ
Thói quen ăn uống cộng với lối sinh hoạt không khoa học đang là nguyên nhân dẫn tới các bệnh rối loạn chuyển hoá ở trẻ trong đó có rối loạn mỡ m.áu.
Mỡ m.áu tăng cao chỉ vì tẩm bổ
Thấy con có tình trạng béo hơn các bạn, gia đình của bé Nguyễn An M. 11 t.uổi, Phúc Thọ, Hà Nội đã đưa con đi tới bệnh viện kiểm tra. Kết quả, bé M. bị tăng mỡ m.áu, đặc biệt là cholesterol xấu LDL – nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tim mạch về sau cho trẻ.
Bác sĩ khuyến cáo gia đình nên xét nghiệm tìm nguyên nhân. Tuy nhiên khi xét nghiệm hai bố mẹ của bé M. không tăng mỡ m.áu, người anh trai của M. cũng bị tăng mỡ m.áu.
Tìm nguyên nhân của hai bé, được biết bố của bé M. làm ở trại mổ lợn nên ngày nào anh cũng cố gắng mua cho con những quả bầu dục hoặc quả tim về xào cho hai bé ăn. Nào tưởng tẩm bổ cho con hai dè khiến hai bé bị rối loạn mỡ m.áu thừa cholesterol.
BS Nguyễn Thị Ly – bệnh viện Medlatec cho biết nguyên nhân tăng mỡ m.áu ở trẻ nhỏ có hai yếu tố.
Thứ nhất do di truyền. BS Ly cho biết theo một số nghiên cứu, những đ.ứa t.rẻ sinh ra trong gia đình mà bố hoặc mẹ hoặc cả hai bố mẹ đều có mức cholesterol m.áu cao thì nguy cơ mắc bệnh cũng cao hơn. Trẻ mắc bệnh do nguyên nhân này rất khó thay đổi.
Nguyên nhân thứ hai là do lối sống và sinh hoạt. Nguyên nhân này bao gồm chế độ ăn uống và tập thể dục ở t.rẻ e.m không khoa học như: Ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, các chế phẩm từ sữa và các loại thịt đỏ. Lượng chất béo tiêu thụ từ thực phẩm quá lớn trong khi trẻ lười vận động thể thao khiến chất béo tích tụ trong m.áu.
Giống như ở người lớn, bệnh lý này ở t.rẻ e.m cũng không có triệu chứng rõ ràng nên cha mẹ thường rất khó phát hiện và phân biệt bệnh. Hầu hết trường hợp trẻ phát hiện bệnh khi đi khám sức khỏe tổng quát hoặc bệnh tiến triển nặng, gây nhiều biến chứng như tim mạch, thận, gan,…
Các nghiên cứu cho thấy, m.áu nhiễm mỡ ở trẻ nhỏ diễn biến âm thầm, phức tạp hơn so với người cao t.uổi. Khi bệnh tiến triển nặng hơn, trẻ có thể gặp phải các triệu chứng bệnh như thở gấp, đau đầu, chóng mặt, tim đ.ập nhanh, đau tức ngực. Giai đoạn cuối của bệnh sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng trẻ như đau tim, tai biến mạch m.áu não, đột quỵ,…
Cholesterol có từ hai nguồn: do cơ thể tổng hợp và từ thức ăn. Nguồn từ cơ thể (tổng hợp từ gan và các cơ quan khác) chiếm khoảng 75% tổng số lượng cholestrol trong m.áu, còn lại từ nguồn thức ăn. Hiện nay, cholesterol chỉ thấy ở trong thức ăn có nguồn gốc từ động vật. Bên cạnh đó, một thành phần khác của lipid m.áu cần được quan tâm là triglycerid.
Bệnh nhi béo phì tăng nguy cơ rối loạn mỡ m.áu. Ảnh minh họa
Thay đổi lối sống
Theo PGS Trương Thanh Hương, – nguyên bác sĩ Viện Tim mạch quốc gia, t.rẻ e.m mắc rối loạn mỡ m.áu, thừa cholesterol ngày càng nhiều. BS Hương cũng gặp rất nhiều trẻ bị rối loạn mỡ m.áu. Thậm chí có bé mới chỉ 8 t.uổi đã phải can thiệp mạch do rối loạn cholesterol.
Theo PGS Hương, cholesterol có hai loại:
Cholesterol xấu ký hiệu LDL đây là thành phần được coi là “xấu” của cholesterol, khi lượng LDL này tăng nhiều trong m.áu dẫn đến sự dễ dàng lắng đọng ở thành mạch m.áu (đặc biệt ở tim và ở não) và gây nên mảng xơ vữa động mạch.
Mảng xơ vữa này được hình thành dần dần gây hẹp hoặc tắc mạch m.áu, hoặc có thể vỡ ra đột ngột gây tắc cấp mạch m.áu dẫn đến những bệnh nguy hiểm như nhồi m.áu cơ tim hoặc tai biến mạch m.áu não.
LDL cholesterol được coi là một trong những chỉ số quan trọng cần theo dõi khi điều trị. LDL tăng có thể liên quan đến yếu tố gia đình, chế độ ăn, các thói quen có hại như hút t.huốc l.á, lười vận động hoặc liên quan các bệnh lý khác như tăng huyết áp, đái tháo đường…
HDL-cholesterol (loại tốt): Loại này chiếm khoảng 1/4 – 1/3 tổng số cholesterol trong m.áu. HDL-cholesterol được cho là loại tốt bởi vì nó vận chuyển cholesterol từ m.áu trở về gan, cũng vận chuyển cholesterol ra khỏi mảng xơ vữa thành mạch m.áu và do vậy, làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch cũng như các biến cố tim mạch trầm trọng khác. Những nguy cơ làm giảm HDL là hút t.huốc l.á, thừa cân/béo phì, lười vận động…
Để phòng thừa cholesterol, PGS Hương khuyến cáo cac biẹn phap thay đôi lôi sông va lưa chon thưc phâm đê kiêm soat nguy co tim mach như ăn nhiều thực phẩm trái cây, các lại đậu, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, cá, bánh mì đặc biệt hạn chế thực phẩm có chứa chất béo dạng trans, ăn giảm muối xuống dưới 5 mg mỗi ngày, hạn chế các loại thực phẩm tiện lợi bao gồm cả bánh mặn, thực phẩm ướp sẵn, cá muối….
Đối với trẻ nhỏ cha mẹ vẫn cần kiểm soát cân nặng của con. Nếu thấy con có hiện tượng dư cân béo phì cần tham vấn bác sĩ.
